Książka „Psychologia pieniędzy” Morgana Housela to prawdziwa perełka z pogranicza psychologii i finansów osobistych. Choć Morgan od lat pisał artykuły dla wielu gazet w Stanach Zjednoczonych m.in. dla „Walll Street Journal”, jest to jego pierwsza książka. Pozycja sprzedała się już w ponad 3 milionach sztuk i została przetłumaczona na 53 języki, co robi wrażenie. Co sprawiło, że odniosła aż taki sukces? Sprawdźmy to.
Książka jest objętościowo niewielka, a mimo to ma w sobie naprawdę sporo treści. Rozdziały są krótkie i luźno ze sobą powiązane. Dzięki temu czytanie szło mi naprawdę szybko i czasem wręcz trudno było mi się od książki oderwać (występuje tutaj syndrom „jeszcze jednego rozdziału”). Lektura jest wyjątkowo „cytatogenna”, gdyż autor potrafi bardzo trafnie ubierać w słowa ważne wnioski lub obserwacje poczynione przez innych autorów. O ile zazwyczaj dodaję do recenzji jeden lub dwa cytaty, to tutaj dodam aż 4, gdyż naprawdę trudno było mi się zdecydować co wybrać. Tak naprawdę z każdego rozdziału spokojnie można byłoby wybrać coś wartego przytoczenia.
O czym jest „Psychologia pieniędzy”?
Głównym celem książki jest ukazanie, że nasze podejście do pieniędzy jest równie istotne (jeśli nie ważniejsze) niż nasza wiedza finansowa. Autor podkreśla, że finanse to nie tylko i wyłącznie matematyka. Wręcz przeciwnie – główne decyzje finansowe podejmujemy na podstawie emocji i własnych doświadczeń. Książka nie prezentuje żadnej nowatorskiej tezy, jednak jej zaletą jest coś innego. Potrafi zwięźle i przekonująco pokazać czym kierują się ludzie w kwestiach finansowych oraz co może sprawdzać się w dbaniu o pieniądze, a co nie. Wiem, brzmi to bardzo „wodoleiście”, ale w prezentacja treści książce i same wnioski są naprawdę bardzo konkretne. Spróbuję to zobrazować.
Motyw namnażania i potrzeba oszczędzania
W „Psychologii pieniędzy” nie poznamy „pewniaków” inwestycyjnych, nie znajdziemy żadnych złotych rad jak zarobić milion dolarów, czy tego typu treści. Autor pozwala nam uzmysłowić sobie pewne reguły świata finansów, które ciężko podważyć, a z których często nie zdajemy sobie sprawy.
Jedną z takich reguł jest „namnażanie”, czyli pomnażanie pieniędzy w czasie. To, jak długo będziemy gromadzić majątek oraz jak długo będzie on inwestowany, będzie zawsze jednym z najbardziej sprawdzonych mechanizmów budowania majątku. Osoby, które wcześnie zaczynają inwestować lub żyją wystarczająco długo mają po prostu czas, żeby ich majątek urósł. Nie ma w tym żadnej magii i nie jest to żaden sekret, choć inwestowanie długoterminowe wymaga sporo dyscypliny. Morgan pokazuje, że to nie rewelacyjne stopy zwrotu, lecz długi okres są kluczem do osiągnięcia sukcesu inwestycyjnego.
Granica między odwagą a brawura może być bardzo cienka. Jeśli nie uwzględnimy w odpowiednim stopniu szczęścia i pecha, często jest ona niewidoczna.
Morgan Housel Psychologia Pieniędzy
Z potęgą pomnażania pieniędzy nierozłącznie związane jest oszczędzanie. Autor podkreśla, że ludzie mają do niego różne podejście. Dla niektórych jest to oczywistość, inni nie widzą w tym sensu, a jeszcze inni uważają, że nie mają z czego oszczędzać. Morgan dobitnie udowadnia, że oszczędzanie ma sens. Pieniądze (czyli właśnie oszczędności) dają wolność, dzięki której możemy robić to co chcemy, kiedy chcemy i z kim chcemy. Możemy oszczędzać na dom, samochód lub wakacje, ale równie dobrze możemy oszczędzać bez żadnego konkretnego celu. Żaden konkretny cel nie jest potrzebny, gdyż większe oszczędności , to po prostu większa kontrola nad własnym życiem. Oczywiście w książce oba te wątki są dużo bardziej rozbudowane i wzbogacone o pewne historie.
Kilka innych wybranych motywów
„Psychologia pieniędzy” odkrywa przed nami też kilka innych wniosków, które warto znać, bo choć nie są ukryte przed naszymi oczami, to często nie myślimy o nich na co dzień. Przyjrzyjmy się na przykład znanym sportowcom, którzy w krótkim czasie osiągają bardzo wysokie dochody. Często z automatu uznajemy ich za ludzi bogatych. Wydają ogromne pieniądze na ubrania, samochody lub wizyty w dobrych (mam tu na myśli drogich 😉 restauracjach, jednak czy są to ludzie, których określilibyśmy mianem zamożnych? Zamożność jest czymś, czego najczęściej nie dostrzegamy, gdyż osoba zamożna nie musi ostentacyjnie wydawać pieniędzy, aby komuś coś udowodnić. Różnica między bogactwem, a zamożnością istnieje i warto o tym pamiętać. To, do kogo się porównujemy lub czy w ogóle się z kimś porównujemy ma ogromne znaczenie i może przekładać się na nasze myślenie o wydawaniu pieniędzy.
Innym, wartym wspomnienia wnioskiem z książki jest to, że często w kwestiach finansowych chcielibyśmy zachowywać się niemalże jak komputer, który wszystko dokładnie wylicza przed podjęciem każdej decyzji. Jednak ludzie tak nie działają. Kierowanie się rozsądkiem często jest istotniejsze niż poleganie na chłodnej kalkulacji. Morgan pokazuje tutaj kilka świetnych przykładów na to, że nawet nobliści z ekonomii często sami nie stosowali się do rad wynikających z ich własnych, naukowo sprawdzonych metod budowania portfeli inwestycyjnych. Po prostu ludzie zachowują się jak ludzie, a nie jak maszyny i trzeba to zaakceptować.
Jeśli chcesz osiągnąć większe sukcesy jako inwestor, to najlepszą rzeczą, jaką możesz zrobić, jest zwiększenie horyzontu czasowego.
Morgan Housel Psychologia Pieniędzy
Podsumowanie
Książka „Psychologia pieniędzy” Morgana Housela to niezwykle cenna lektura, która pomoże ci zrozumieć, dlaczego podejmujesz pewne decyzje finansowe i jak możesz je poprawić. Dzięki niej zrozumiesz też, że inne osoby, w dokładnie tych samych sytuacjach, będą podejmować zupełnie inne decyzje niż Ty i nikt z was – jak pisze sam autor – „nie jest szalony”. Jeśli szukasz książki z pogranicza psychologii, ekonomii i finansów, to jest to świetny wybór. Ma bardzo rozsądną cenę (kosztuje mniej niż dwa bilety do kina), a przy tym jest bardzo „upakowana” treścią. Spodziewałbym się, że to nie będzie ostatnia książka Morgana – przynajmniej mam taką nadzieję. Dodatkowo została napisana bardzo przystępnym językiem, więc nawet nastolatki będą mogły sporo z niej wynieść i kierować się radami autora od razu kiedy zaczną zarabiać. Podsumowując, jest to jedna z najlepszych książek o finansach osobistych.
